Polska to kraj, który na przełomie wieków był targany wieloma wojnami. Ma to oczywiście uzasadnienie gospodarcze, gdyż wielu władców walczyło o dostęp do morza Bałtyckiego, który mógł znacząco ułatwić transport oraz zwiększyć zyski. Walki toczące się na terenie naszego kraju pozostawiły po sobie zapisy historyczne, zdjęcia a także licznie występujące w wielu miejscach cmentarze wojenne, wojskowe. Oczywiście, te które obserwujemy dzisiaj, zachowane są najczęściej pozostałościami po działaniach najmniej odległych w czasie wojen – przede wszystkim II wojny światowej.
Na cmentarzach, które przypominają nam o działaniach wojennych znajdziemy najczęściej groby żołnierzy różnych narodowości. Są to z całą pewnością wyjątkowe miejsca pamięci. Spoczywają tutaj obok siebie ludzie, którzy z rozkazu swoich dowódców walczyli ze sobą. Znajdziemy tu mogiły wojskowych radzieckich, niemieckich i polskich – a wśród nich niekiedy również Żydów.
Są to z całą pewnością wyjątkowe odmiany cmentarzy komunalnych, gdyż spoczywają na nich ludzie niezależnie od swojej wiary. Często również bardzo daleko od rodzinnych domów, a ich potomkowie mogą nawet nie zdawać sobie sprawy co się z danymi ludźmi stało. Czasem uważają, że zapewne spoczęli w jednej z wielu zbiorowych mogił, z których cześć z pewnością nie została odkryta, czasem, że trafili do obozu jenieckiego, gdzie ich ciała zostały spalone w piecach krematoryjnych. Nie mają pojęcia, że ich szczątki zostały złożone na jednym z cmentarzy, które stanowią miejsce pamięci i chwały osób walczących po różnych stronach barykady.
Wiele cmentarzy tego rodzaju zostało odnowionych, zrekonstruowanych. Dane znajdujące się na nagrobkach pochodzą najczęściej z dokumentów znalezionych przy zmarłych, zdarzają się jednak również groby nieznanych żołnierzy. Na cmentarzach stworzone są niejako osobne aleje, w których znajdują się nagrobki danej narodowości – w każdej inne. Jeśli nie mamy pewności co stało się z naszymi bliskimi w trakcie wojny miejsce takie będzie idealną lokalizacją do refleksji w dniu wszystkich świętych – zapalmy znicz przy pomniku w centrum cmentarza.
