Relikwiarz stanowi element kultu religijnego. Jest częścią sprzętu liturgicznego. Jego zakupu można dokonać w niemal każdym sklepie oferującym różnego typu dewocjonalia. Funkcją relikwiarza jest przechowywanie doczesnych szczątków osób zmarłych, tzw. relikwii.
Kościół katolicki przechowuje w tego typu naczyniach szczątki świętych i oddaje im cześć. Jest to niezwykle ważny element wiary. Dawniej relikwie były niezwykle cenne, pozostawały w rękach możnych, monarchów i zwierzchników kościoła.
Relikwiarze wykonuje się najczęściej z metalu, co gwarantuje im wysoką trwałość. W tym celu wykorzystywane są zwykle metale szlachetne, kość słoniową, szkło a dawniej drewno. Dodatkowo są one bogato zdobione – malowidłami, kamieniami szlachetnymi czy emaliami. Swoim wyglądem od wieków przywodziły na myśl niesamowicie lśniące, piękne i kosztowne atrybuty królewskie.
Kształt relikwiarza może być bardzo różny. Pośród najpopularniejszych wymienia się krzyże, szkatułki, niewielkie skrzynki czy też kształt sarkofagu. Zdarzają się jednak również takie stworzone na obraz monstrancji, ampułki, hermy czy też niewielkiej trumienki.
Obecnie relikwie stanowią jedynie jeden z elementów kultu religijnego. Ich obecność w kościele katolickim ma nierozerwalny związek z ważnymi dla tego wyznania zmarłymi świętymi. Relikwią może być fragment ciała pochowanej osoby świętej taki jak : kawałeczek paznokcia, krew, włosy, kości czy skóra. Za rodzaj relikwii uznaje się też elementy codziennego użytku stosowane przez daną osobę takie jak : modlitewnik, szaty, różaniec, ubrania i inne rzeczy osobiste. Bądź ostatecznie mogą to być przedmioty, które miały kontakt z ciałem zmarłego zarówno po jego śmierci jak i za życia.
Dawniej relikwie były czczone, jednak również pojawiały się ich grabieże i kwitł nielegalny handel. Często zdarzało się, że elementy przedstawiane kupcom jako relikwiarze ze szczątkami konkretnych świętych wcale nimi nie były. Szerokie oszustwa i rozwijający się handel kościół katolicki próbował ograniczyć już w 1215 roku poprzez ustanowienie prawa, iż relikwiami są tylko te uznane przez papieża.
