Warto rozróżniać w tym zakresie niezdolność do bycia spadkobiercą względną oraz bezwzględną, przy niezdolności bezwzględnej potencjalny spadkobierca nie będzie miał jakiejkolwiek możliwości aby w przyszłości dziedziczyć po kimkolwiek. Takie sytuację występują w przypadku gdy:

Spadkobierca nie posiada zdolności dziedziczenia, czyli zdolności prawnej.  Obecnie każda osoba posiada zdolność prawną, chociaż wyjątkiem w tym wypadku jest nasciturus ( noworodek).

Spadkobierca musi przeżyć spadkodawcę, w przypadku gdy osoby zaginęły podczas wspólnie grożącego im niebezpieczeństwa, to przyjmuje się iż nie został spełniony warunek przeżycia spadkodawcy. Chociaż istnieją od tej sytuacji wyjątki np.:

Noworodek, w przypadku gdy został poczęty w chwili otwarcia spadku (śmierć spadkodawcy) i o ile urodzi się żywy.
Także może być to fundacja która została utworzona przez spadkodawcę w testamencie. O ile w przeciągu dwóch lat, od ogłoszenia testamentu została wpisana do rejestru.

Kolejnym wyjątkiem jest sytuacja określona w art. 117 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Gdzie została bliżej określona sytuacja, rodzica który za swojego życia wystąpił o przysposobienie dziecka. Jednak podczas tego postępowania zmarł – i o ile drugi z małżonków podtrzymuje taki wniosek o przysposobienie dziecka to sąd w drodze postanowienie może de facto wywołać skutki wstecz. Czyli dziecko przysposobione będzie spadkobiercą, pomimo tego że w chwili śmierci rodzica chcącego go przysposobić, jeszcze nie był ich przysposobionym dzieckiem.

Względna niezdolność dziedziczenia występuje w przypadku, gdy pomimo tego iż ktoś spełnia warunki ogólne to w konkretnej sprawie zostanie wyłączony od dziedziczenia. Względna niezdolność jest bezpośrednio powiązana z niegodnością dziedziczenia z art. 928 KC. Na tej podstawie, spadkobierca może być uznany za niegodnego gdy (jest to wyliczenie enumeratywne):

Zostało popełnione umyślne ciężkie przestępstwo przeciwko spadkodawcy – ze strony spadkobiercy. Czym jest ciężkie przestępstwo to wszystko zależy od okoliczności, nie można w tym wypadku generalnie ująć iż są to zbrodnie albo też występki.

Gdy podstępem lub groźbą spadkodawca został nakłoniony do sporządzenia lub odwołania testamentu. Albo ktoś przeszkodził mu w sporządzeniu lub odwołaniu testamentu. Warto wspomnieć iż w tym wypadku chodzi o podstęp a nie o sam błąd!

Gdy spadkobierca umyślnie ukrył lub też zniszczył testament spadkodawcy. Podrobił lub przerobił jego testament albo też świadomie skorzystał z testamentu przez inną osobę podrobiony lub przerobiony. W tym wypadku warto podkreślić, iż nie musi być to spadkobierca aby został uznany za niegodnego – wystarczy iż ktoś działał na jego korzyść.

O stwierdzenie niegodności może wystąpić każdy kto ma w tym interes prawny. Jednak nie później niż 3 lata od chwili otwarcia spadku albo rok od dowiedzenia się o przyczynie niegodności. Warto podkreślić iż postępowanie w trybie stwierdzenia niegodności jest postępowaniem procesowym, co w przypadku całego prawa spadkowego jest wyjątkiem. W przypadku orzeczenia o uznaniu za niegodnego, jest to konstytutywne orzeczenie sądu w ramach którego dana osoba zostaje uznana, za osobę która tak jak by nie dożył otwarcia spadku. Z tego też powodu nie ma to jakiegokolwiek wpływu na dziedziczenie jego zstępnych.